داخلی صفحه رویداد آرشيو گزارش

تاریخ انتشار : پنجشنبه ۹ آذر ۱۴۰۲ ساعت ۰۹:۵۱

▪️ با هدف تفاهم علمی با جامعه نخبگانی در عرصه های مختلف علمی-تحقیقاتی و تبیین معارف مبتنی بر اندیشه های فرهنگستان علوم اسلامی قم، مجموعه ای از نشست های علمی ساماندهی شد.
▪️پیش نشست علمی داخلی با ارائه حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا خاکی قراملکی عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم در تاریخ ۱۴۰۲/۰۹/۰۷ در سالن جلسات فرهنگستان برگزار گردید.
▫️جلسه مذکور با تلاوت آیاتی از کلام الله مجید آغاز شد. در ادامه مؤلف محترم، پس از اشاره ای به پیشینه تاریخی این مقاله و نحوه نگارش آن، گزارش مختصر و کوتاهی از محتوای آن ارائه نمودند که اهم مطالب آن به شرح زیر است:
۱. این مقاله، در حقیقت، بر گرفته از کتاب الهیات تمدنی (تألیف ایشان) است که چندین بار در مقام داوری در محافل علمی قرار گرفته است.
۲. در این مقاله صورت مسئله ما این است که دین می خواهد تمدن سازی کند، واسطه بین دین و تمدن سازی، عقلانیتی بوده که همان الهیات است. توصیف الهیاتی از دین باید پایگاهی شود برای فیلسوف اجتماعی و عالم علوم کاربردی. الهیات، اصول موضوعه علوم کاربردی است. در واقع واسطه بین دین و دین داری است. ضرورت الهیات در فرهنگ و کلام غرب تمام شده و حال آنکه ما تاملی بر آن نداشته ایم. الهیات باید محور تمام علوم باشد.
۳. نیاز به توسعه مفهوم الهیات در کلام موجود داریم و از سطح مباحث اعتقادی فراتر رفته و اخلاق و فقه را و نیز علوم کاربردی و عینیت را هم باید تحت پوشش قرار دهد. الهیات، توصیف مقنن از دین است. مقیاس الهیات هم باید از فردی به اجتماعی توسعه پیدا کند و الاّ واسطه جریان دین نخواهد شد.
۴. توصیف الهیات یا ناظر به موضوعات است یا ناظر به نظامات و یا ناظر به جهت تکاملی، که در هر سه سطح مورد لحاظ است. کلام موجود توصیف از موضوعات اعتقادی دارد صرفاً و این کافی نیست. بنابراین در سه سطح مقیاس خرد، کلان و توسعه، باید الهیات طرح شود. پس شد الهیات، کلام، اخلاق و فقه در سه سطح خرد، کلان و توسعه باید طرح شود که هر کدام از سطوح آنها در سه بُعد سیاسی، فرهنگی و اقتصادی باید ضرب شود. زیرا که قرار است الهیات شما در مقیاس جامعه، مبنای نظام سازی واقع شود.

در ادامه اساتید محترم مدعو، نظرات و نقدهای خود را مبذول داشتند.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر مصطفی جمالی در ادامه به عنوان اولین نقد، بر اهمیت این جلسات تاکید نموده و در هم تنیدگی مباحث، عدم تبیین روشن از مفاهیم تمدن و تکامل و خود مفهوم الهیات و بسیاری از تعاریف موجود در مقاله را از نکات قابل تامل مقاله دانستند.

آنگاه دکتر محمدحسین طاهری خسروشاهی بیان داشتند که عنوان این نوشته اگر ضرورت و امکان الهیات تکاملی باشد سازگارتر است، و دیگر اینکه واژه "تکامل" لغزنده است و باید تکلیف خودمان را با پارادایم های رقیب خود تمییز دهیم؛ و نیز باید توجه داشت که الهیات تکاملی را با الهیات انضمامی تفکیک کنیم. در نهایت تذکر دادند که توصیف دانستن فعل الهیات، برای آن هدفی که از ضرورت الهیات داریم، کفایت نمی کند .

حجت الاسلام حسین مهدی زاده نیز به نکاتی اشاره نمودند:
اینکه محتوای مقاله باید نقطه ای و جزئی و متمرکز بر یک بعد یا مسأله جزئی باشد؛ نه اینکه به کلی گویی دچار شود. دیگر اینکه ما باید بر ایده پردازی متمرکز شویم و از تفصیل پرهیز کنیم. نکته دیگر اینکه فرم و قالب کتابت از مولف محترم، تحلیل گرایی است که فرم و رویکردها درارائه مباحث مرتبط بر اندیشه فرهنگستان و با توجه به غایات و اهداف ما،نیازمند تغییر و ارتقاء است.

استاد ابراهیم صادقی نیز بخشی از نظرات خود را بدین صورت بیان کردند:
اول اینکه به جای تبیین، بیشتر، تفصیلات داده شده است.
دوم اینکه پیش فرض های مقاله بسیار زیاد است که لازم است برای مخاطب تبیین شوند.
سوم اینکه تمایزی میان الهیات و فلسفه دیده نمی شود و می توان همه این طبقه بندی های بحث را در باب فلسفه هم به کار برد. نکته دیگر باید به خلاءهای بحث پرداخته می شد قبل از پردازش ملاءها و پذیرفته شده ها.

در پایان و پس از نقدهای اساتید محترم، استاد عباس معلمی هم در یک جمع بندی از نظرات و ملاحظات، به مواردی اشاره نمودند:
اول اینکه این جلسات باید ادامه یابد و در زمان بهتری تشکیل شود.
ایشان کافی نبودن توصیفی بودن الهیات را نیز اشاره کردند و سوالی را هم مطرح نمودند که آیا سه گانه "انتزاع- مجموعی-جهت حرکتی" قید برای الهیات است یاخیر؟ و الهیات منحصر در جهت حرکتی است؟

تصاویر