آنچه در این پرونده میخوانید دیدگاه صاحب نظران فرهنگستان علوم اسلامی قم در رابطه ی دین و علم می باشد.
کد مطلب: 316
علوم انسانی: روابط بین الملل، امنیت ملی و رقابت جهانی
تاریخ انتشار : شنبه ۱۵ مهر ۱۳۹۱ ساعت ۱۲:۰۱
(استنفورد ـ كالیفرنیا) اعضای ملی كمیسیون علوم انسانی و علوم اجتماعی كه از سوی كنگره ایالات متحده موظف به یافتن راهی برای برتری ملی در حوزه علوم انسانی و علوم اجتماعی هستند، در دانشگاه استنفورد گرد آمدند. در این نشست رهبران برجسته سیاست خارجی، دفاع ملی، دیپلماسی بین المللی و مطالعات زبان های خارجی شركت داشتند. این نشست كه از سوی آكادمی هنر و علوم آمریكا و كمیسیون علوم انسانی و علوم اجتماعی این كشور صورت گرفته است، اطلاعاتی درباره بهترین عملكردها، نوآوری ها و ایده ها برای تقویت و ترویج علوم اجتماعی و علوم انسانی ایالات متحده و درك بهتر چگونگی تقویت جایگاه این كشور در جهان را جمع آوری خواهد كرد.
رایس وزیر امور خارجه پیشین آمریکا به همراه دیگر اعضای کمیسیون علوم انسانی و علوم اجتماعی در دانشگاه استنفورد ـ كالیفرنیا
وزیر امور خارج پیشین «كاندولیزا رایس»، وزیر دفاع پیشین «ویلیام پری»، «كارل آیكن بیری» فرستاده پیشین ایالات متحده در افغانستان به مسائل مربوط در این حوزه پرداختند. پیش از آن نیز «جان ال هنسی» رئیس دانشگاه استنفورد و «لسلی اس برلوتیس» رئیس آكادمی هنر و علوم آمریكا سخنران آغازین این نشست بودند.
رئیس آكادمی هنر و علوم آمریكا اظهار داشت: «شهروندان تحصیل كرده و فرهیخته سرچشمه دمكراسی مقتدر می باشند. از میان این شهروندان رهبران ما پدیدار خواهند شد. این نشست ها فرصتی را ایجاد خواهد كرد تا بر این موضوع تمركز كنیم كه آمریكا چگونه می تواند مهارت و ظرفیت های مورد نیاز برای مشاركت كامل در جامعه بین الملل را گسترش دهد. مهارت ها و ظرفیت هایی كه در بطن علوم انسانی و علوم اجتماعی پرورش می یابد. رهبران سیاست خارج و روابط بین الملل آمریكا آمادگی خود در خصوص همكاری با اعضای این كمیسیون با توجه به حضور پر قدرت آمریكا در جهان را اعلام كرده اند. آمریكا به عنوان یك ملت واحد و شریك در اقتصاد جهانی نیازمند درك گوناگونی و حساسیت
های فرهنگی از دیدگاه های مختلف می باشد.»
برای حفظ اقتدار ملت آمریكا در جهان، همه باید از برنامه ها و سیاستگذاری هایی كه به ترویج آموزش همگانی درباره جهان و انسان ها می انجامد، حمایت و پشتیبانی كنند.
به منظور پیش برد این هدف گزارش این كمیسیون شامل توصیه های جدی در خصوص پیشرفت آموزش و پرورش، حوزه های مختلف مطالعاتی، زبان های خارج و روابط بین الملل می باشد.
نشست استندفورد بخش مهم فعالیت این كمیسیون می باشد. این گفتگوها درك جدیدی از چگونگی عملكرد علوم انسانی در روابط بین الملل در تمام سطوح را به اعضا می دهد.
رئیس دانشگاه استنفورد «جان هنسی»، «لوئیس اچ بریسون» رئیس سابق «جی پاول گتی تراستی»، «لسلی اس برلوتیس» رئیس آكادمی هنر و علوم آمریكا در این نشست شركت داشتند. محورهای گفتگوی این نشست درباره جامعه مدنی، تحصیلات اولیه، آموزش مادام العمر و فرهنگ توسعه اقتصادی بود.
تحلیل:
در باب رصد «نقش علوم انسانی در روابط بین الملل، امنیت ملی و رقابت جهانی» توجه به نکات ذیل خالی از لطف نیست:
۱. دستور برگزاری این نشست از سوی «کنگره ایالات متحده امریکا» صادر شده است. این نکته زمانی مهم می شود که یاد آوری گردد وقتی در بحبوحه فتنه سیاسی – فرهنگی سال ۱۳۸۸ رهبری هوشمند انقلاب اسلامی ایران حضرت امام خامنه ای (مد ظله العالی) ضرورت تحول در علوم انسانی را خواستار شد؛ بسیاری از دولتمردان غربی به صورت علنی و یا ضمنی ایران اسلامی را متهم به سیاسی کردن علم نمودند. حتی در داخل نیز برخی چهره های سیاسی و فرهنگی به عمد یا به غفلت از دستوری دانستن علوم انسانی گله کردند.
در حالی که به نظر صاحب این قلم در عین احترام به فضای علمی، هرگز نباید از نسبت وثیق فرهنگ و سیاست غفلت داشت. زیرا همانگونه که این نشست گواهی می دهد در کشورهای قدرتمند غربی نیز این سیاست است که در تعیین نقشه راه حرکت علمی – فرهنگی نقش اصلی را بازی می کند.
۲. یکی از دستورکارهای اصلی این نشست «چگونگی تقویت جایگاه این کشور در جهان» شمرده شده است. این مهم به وضوح به این معنی است که سیاستمداران مغرور ایالات متحده – نظیر رهبران برجسته سیاست خارجی، دفاع ملی و دیپلماسی بین المللی که در این نشست به ظاهر فرهنگی حضور پر رنگ داشته اند – خود به خوبی از زوال جایگاه این کشور در نظام بین الملل آگاه بوده و در پی راه حلی برای افول ابرقدرتی امریکا هستند.
۳. این نکته که دست اندر کاران این نشست «برتری ملی در حوزه علوم انسانی و علوم اجتماعی» را اصلی ترین راهکار «تقویت جایگاه این کشور» در جهان می دانند نیز خود به خوبی به نقش بی بدیل علوم انسانی – به عنوان یک مولفه فرهنگی – در تعیین جایگاه سیاسی یک کشور اشاره دارد. به بیان دقیق تر پیش فرض این نشست این است که اگر کشوری جایگاه برتر خود در حوزه فرهنگ – علی الخصوص علوم انسانی – را از دست بدهد؛ هرگز نخواهد توانست جایگاه برتر خود در حوزه سیاست را در نظام بین الملل حفظ نماید.
۴. کلام «رییس آکادمی هنر و علوم امریکا» در این نشست مبنی بر اینکه«شهروندان تحصیل کرده و فرهیخته سرچشمه دموکراسی مقتدر می باشند.» نیز نیاز به تفسیر درخور دارد. به این بیان که از آنجا که پارادایم حاکم بر فضای این نشست علوم انسانی است؛ می توان مدعی شد که مراد ایشان از «شهروندان تحصیل کرده و فرهیخته» دانشجویان حوزه علوم انسانی در کشورهای مختلف است. مقصود از «دموکراسی مقتدر» نیز مهندسی افکار عمومی برای
تامین مقتدرانه و تضمینی منافع ایالات متحده امریکاست. بر این اساس می توان این جمله را به نوعی اعتراف به نقشی دانست که فارغ التحصیلان علوم انسانی غربی در سرپرستی اجتماعی کشورهایشان برای تامین منافع غرب در اقصی نقاط عالم بر عهده دارند. ادامه جمله این شخص، بزرگترین موید این تحلیل است. آنجا که می گوید: «از میان این شهروندان، رهبران ما پدیدار خواهند شد.»
۵. شرکت برخی چهره های سیاسی – امنیتی کار کشته امریکا نظیر وزیر خارجه پیشین «کوندا لیزا رایس»، وزیر دفاع پیشین «ویلیام پری»، فرستاده ویژه امریکا به افغانستان «کارل آیکن بیری» نیز این نکته را روشن می کند که در ایالات متحده سیاستمداران – و حتی نظامیان - خوش سابقه، بعد از فراغت از فعالیت های اجرایی هیچ ابایی از مشارکت در کارهای بنیادی بر اساس تجربیات اجرایی خویش ندارند. امری که متاسفانه در کشور جمهوری اسلامی ایران نسبت به آن غفلت شده است. در صورتی که می توان به جای اصرار بر ادامه مسولیت های اجرایی افراد سیاسی یا نظامی – امنیتی خوش سابقه از بسیاری از ظرفیت های ایشان بعد از اتمام دوران مسوولیتشان در سایر حوزه ها استفاده نمود. زیرا چه بسا شخصی دیگر توانایی کارهای سنگین اجرایی را نداشته باشد ولی تجربیاتی که از سالها کار اجرایی موفق اندوخته است در حوزه های مبنایی تر بسیار کارآمدی داشته باشد.
۶. در هر حال عنوان این نشست که به تاثیر علوم انسانی در روابط بین الملل، امنیت ملی و رقابت جهانی پرداخته است؛ خود گویای نقش بی بدیل علوم انسانی در شکل گیری مولفه های قدرت یک کشور است.
علی میثمی تهرانی
رئیس آكادمی هنر و علوم آمریكا اظهار داشت: «شهروندان تحصیل كرده و فرهیخته سرچشمه دمكراسی مقتدر می باشند. از میان این شهروندان رهبران ما پدیدار خواهند شد. این نشست ها فرصتی را ایجاد خواهد كرد تا بر این موضوع تمركز كنیم كه آمریكا چگونه می تواند مهارت و ظرفیت های مورد نیاز برای مشاركت كامل در جامعه بین الملل را گسترش دهد. مهارت ها و ظرفیت هایی كه در بطن علوم انسانی و علوم اجتماعی پرورش می یابد. رهبران سیاست خارج و روابط بین الملل آمریكا آمادگی خود در خصوص همكاری با اعضای این كمیسیون با توجه به حضور پر قدرت آمریكا در جهان را اعلام كرده اند. آمریكا به عنوان یك ملت واحد و شریك در اقتصاد جهانی نیازمند درك گوناگونی و حساسیت
«شهروندان تحصیل كرده و فرهیخته سرچشمه دمكراسی مقتدر می باشند. از میان این شهروندان رهبران ما پدیدار خواهند شد...
برای حفظ اقتدار ملت آمریكا در جهان، همه باید از برنامه ها و سیاستگذاری هایی كه به ترویج آموزش همگانی درباره جهان و انسان ها می انجامد، حمایت و پشتیبانی كنند.
به منظور پیش برد این هدف گزارش این كمیسیون شامل توصیه های جدی در خصوص پیشرفت آموزش و پرورش، حوزه های مختلف مطالعاتی، زبان های خارج و روابط بین الملل می باشد.
نشست استندفورد بخش مهم فعالیت این كمیسیون می باشد. این گفتگوها درك جدیدی از چگونگی عملكرد علوم انسانی در روابط بین الملل در تمام سطوح را به اعضا می دهد.
رئیس دانشگاه استنفورد «جان هنسی»، «لوئیس اچ بریسون» رئیس سابق «جی پاول گتی تراستی»، «لسلی اس برلوتیس» رئیس آكادمی هنر و علوم آمریكا در این نشست شركت داشتند. محورهای گفتگوی این نشست درباره جامعه مدنی، تحصیلات اولیه، آموزش مادام العمر و فرهنگ توسعه اقتصادی بود.
تحلیل:
در باب رصد «نقش علوم انسانی در روابط بین الملل، امنیت ملی و رقابت جهانی» توجه به نکات ذیل خالی از لطف نیست:
۱. دستور برگزاری این نشست از سوی «کنگره ایالات متحده امریکا» صادر شده است. این نکته زمانی مهم می شود که یاد آوری گردد وقتی در بحبوحه فتنه سیاسی – فرهنگی سال ۱۳۸۸ رهبری هوشمند انقلاب اسلامی ایران حضرت امام خامنه ای (مد ظله العالی) ضرورت تحول در علوم انسانی را خواستار شد؛ بسیاری از دولتمردان غربی به صورت علنی و یا ضمنی ایران اسلامی را متهم به سیاسی کردن علم نمودند. حتی در داخل نیز برخی چهره های سیاسی و فرهنگی به عمد یا به غفلت از دستوری دانستن علوم انسانی گله کردند.
برای حفظ اقتدار ملت آمریكا در جهان، همه باید از برنامه ها و سیاستگذاری هایی كه به ترویج آموزش همگانی درباره جهان و انسان ها می انجامد، حمایت و پشتیبانی كنند.
۲. یکی از دستورکارهای اصلی این نشست «چگونگی تقویت جایگاه این کشور در جهان» شمرده شده است. این مهم به وضوح به این معنی است که سیاستمداران مغرور ایالات متحده – نظیر رهبران برجسته سیاست خارجی، دفاع ملی و دیپلماسی بین المللی که در این نشست به ظاهر فرهنگی حضور پر رنگ داشته اند – خود به خوبی از زوال جایگاه این کشور در نظام بین الملل آگاه بوده و در پی راه حلی برای افول ابرقدرتی امریکا هستند.
۳. این نکته که دست اندر کاران این نشست «برتری ملی در حوزه علوم انسانی و علوم اجتماعی» را اصلی ترین راهکار «تقویت جایگاه این کشور» در جهان می دانند نیز خود به خوبی به نقش بی بدیل علوم انسانی – به عنوان یک مولفه فرهنگی – در تعیین جایگاه سیاسی یک کشور اشاره دارد. به بیان دقیق تر پیش فرض این نشست این است که اگر کشوری جایگاه برتر خود در حوزه فرهنگ – علی الخصوص علوم انسانی – را از دست بدهد؛ هرگز نخواهد توانست جایگاه برتر خود در حوزه سیاست را در نظام بین الملل حفظ نماید.
۴. کلام «رییس آکادمی هنر و علوم امریکا» در این نشست مبنی بر اینکه«شهروندان تحصیل کرده و فرهیخته سرچشمه دموکراسی مقتدر می باشند.» نیز نیاز به تفسیر درخور دارد. به این بیان که از آنجا که پارادایم حاکم بر فضای این نشست علوم انسانی است؛ می توان مدعی شد که مراد ایشان از «شهروندان تحصیل کرده و فرهیخته» دانشجویان حوزه علوم انسانی در کشورهای مختلف است. مقصود از «دموکراسی مقتدر» نیز مهندسی افکار عمومی برای
محورهای گفتگوی این نشست درباره جامعه مدنی، تحصیلات اولیه، آموزش مادام العمر و فرهنگ توسعه اقتصادی بود.
۵. شرکت برخی چهره های سیاسی – امنیتی کار کشته امریکا نظیر وزیر خارجه پیشین «کوندا لیزا رایس»، وزیر دفاع پیشین «ویلیام پری»، فرستاده ویژه امریکا به افغانستان «کارل آیکن بیری» نیز این نکته را روشن می کند که در ایالات متحده سیاستمداران – و حتی نظامیان - خوش سابقه، بعد از فراغت از فعالیت های اجرایی هیچ ابایی از مشارکت در کارهای بنیادی بر اساس تجربیات اجرایی خویش ندارند. امری که متاسفانه در کشور جمهوری اسلامی ایران نسبت به آن غفلت شده است. در صورتی که می توان به جای اصرار بر ادامه مسولیت های اجرایی افراد سیاسی یا نظامی – امنیتی خوش سابقه از بسیاری از ظرفیت های ایشان بعد از اتمام دوران مسوولیتشان در سایر حوزه ها استفاده نمود. زیرا چه بسا شخصی دیگر توانایی کارهای سنگین اجرایی را نداشته باشد ولی تجربیاتی که از سالها کار اجرایی موفق اندوخته است در حوزه های مبنایی تر بسیار کارآمدی داشته باشد.
۶. در هر حال عنوان این نشست که به تاثیر علوم انسانی در روابط بین الملل، امنیت ملی و رقابت جهانی پرداخته است؛ خود گویای نقش بی بدیل علوم انسانی در شکل گیری مولفه های قدرت یک کشور است.
علی میثمی تهرانی
