داخلی صفحه  آرشيو خبر

تاریخ انتشار : پنجشنبه ۱۱ خرداد ۱۳۹۱ ساعت ۱۱:۳۳

نمي توانيم با چالش هايي كه اروپا با آن رو در رو است برخورد كنيم مگر آنكه دانش اقتصادي، جامعه و فرهنگ زندگي خود را به روز رساني كنيم و علاوه بر آن اروپا و روابط بين الملل آن را به خوبي درك كنيم. نگراني هاي اين آكادمي بريتانيا و ديگر آكادمي ها را درباره جايگاه علوم اجتماعي و علوم انساني در سرمايه گذاري آينده پژوهش و نوآوري اروپا شنيده ايم. به شما اطمينان مي بخشم كميسيون اروپا هم راستا با اهداف آكادمي بريتانيا در شناخت، پشتيباني و برتري علمي در رشته هاي علوم اجتماعي و علوم انساني و همچنين رقابت در نقش و ارزش آنها مي باشد. آينده سرمايه گذاري در اروپا جايگاه قابل توجهي براي پژوهشهاي علوم اجتماعي و علوم انساني ايجاد خواهد كرد.
زماني كه سران اتحاديه اروپا در نشست ۴ فوريه خود موضوع ايجاد اتحاديه نوآوري را بررسي كردند، ابلاغيه اي را به كميسيون اتحاديه ارائه نمودند تا تمام سرمايه هاي پژوهشي و ابتكاري اتحاديه اروپا را زير يك چارچوب استراتژيكي مشترك گرد هم آورند و آنها را مؤثرتر، تأثيرگذارتر و براي ديگر شركت كنندگان قابليت دسترسي بيشتري را داشته باشد. اين چارچوب مشترك «افق ۲۰۲۰» نام دارد و از سال ۲۰۱۴ كليد خواهد خورد.
در راستاي آماده سازي اين طرح، كميسيون اروپا گزارشي رسمي به منظور رايزني هاي گسترده ي عمومي در خصوص آينده ي سرمايه گذاري در پژوهش و نوآوري را ارائه داد. مسروريم كه بيش از ۱۳۰۰ نفر به پرسش نامه هاي ما پاسخ دادند و حدود ۷۵۰ مقاله علمي از پژوهشگران مختلف به دست ما رسيد. از برخورد فعالانه ي انجمن پژوهش هاي علوم اجتماعي و علوم انساني بسيار متأثر شديم. اظهارات و پيشنهادات مختلفي دريافت كرديم كه نه تنها بر منافع آينده ي اين برنامه تأكيد مي كند بلكه نشان دهنده ي افزايش همكاري ها و هم ترازي ميان پژوهشگران مي باشد. همكاري فدراسيون آكادمي هاي ملي علوم تجربي و علوم انساني از سوي آكادمي بريتانيا و ديگر آكادمي هاي اروپا از مهم ترين پيشنهاداتي بود كه دريافت كرديم.
در واقع، حدود ۱۴% تمام پاسخ هايي كه به اين گزارش رسمي ارائه داده شد، بيانگر نگراني هايي در خصوص علوم اجتماعي و علوم انساني مي باشد. مخاطبين ما حمايت كلي خود را در اين زمينه ي تحقيقاتي بيان كردند، كه بسياري از آنها خواستار تأكيد بر يكپارچگي نقش تحقيقات علوم اجتماعي و علم انساني در خصوص تمام چالش هاي اجتماعي مي باشند. آنها نقش متمايزي براي اين دو رشته علمي در حل چالش هاي اجتماعي قائلند و بيان مي كنند كه اين چالش ها را نمي توان به سادگي با فناوري هاي پيشرفته حل كرد. نشست هايي را كه پيش از تابستان امسال با انجمن كارشناسان، پژوهشگران علوم اجتماعي و علوم انساني و نمايندگان اعضاي اتحاديه اروپا برگزار كرديم، اين نتايج را به اثبات مي رساند. پيش از به پايان رسيدن سال جاري، كميسيون اروپا طرح پيشنهادي افق ۲۰۲۰ را ارائه خواهد داد، كه با اعضاي اتحاديه و نمايندگان مجلس اروپا بررسي خواهد شد.
هر چند كه هم اكنون روي برخي از جزئيات اين طرح كار مي كنيم، اما مي توانم برخي از جزئيات اين برنامه پيشنهادي را براي شما بيان كنم. «افق ۲۰۲۰» بر سه ركن مجزا استوار است، اما به طور متقابل در راستاي اولويت هاي ۲۰۲۰ اروپا هم ديگر را تقويت مي كنند. برتري پژوهشي شالوده طرح ماست كه اتحاديه نوآوري، رشد و اشتغال زايي ما بر آن بنا شده است. بنابراين اولين ركن، «برتري در علوم پايه» است كه برتري علمي اروپا در علوم را از طريق پيشتيباني مرزهاي پژوهشي، آينده و ظهور فناوري ها؛ فعاليت هاي «طرح ماري كوري» و اولويت هاي زيرساخت هاي پژوهشي انجام مي دهد. دومين ركن، «ايجاد رهبري صنعتي و چارچوب هاي رقابتي» است كه پيشتيبان پژوهش ها و نوآوري هاي اقتصاد مي باشد. فعاليت ها شامل: افزايش سرمايه گذاري در توانمندسازي و فناوري صنعتي، تسهيل در دسترسي به سرمايه ها و ايجاد حمايت هاي گسترده ي اتحاديه اروپا در ايجاد نوآوري SMEs مي باشد. سومين ركن، «مقابله با چالش هاي اجتماعي» است كه مستقيماً به چالش هاي ايجاد شده در افق ۲۰۲۰ اروپا مي پردازد. اين ركن بر چالش هاي: سلامتي، تغييرات اجتماعي، خوشبختي، امنيت غذايي، اقتصاد مبني بر بيولوژيك، انرژي پاك، ايمن و با صرفه، حمل و نقل سبز و هوشمند، كارايي منابع، تغييرات آب و هوايي و مواد خام خواهد پرداخت. جوامع مبتكر و ايمن از ديگر چالش هايي است كه در اين طرح به آن خواهيم پرداخت. مورد اخير در رايزني هاي گزارش رسمي كه به آن اشاره كرده بودم ارائه نشده بود، اما هم اكنون اين موضوعات جزء پيشنهاداتي است كه طي رايزني ها، مطرح شد. هر چند طرح «اروپا را بهتر بشناسيم» مطرح نشده بود، اما فكر مي كنم مفاد آن در متن ارائه شده باشد.
فكر مي كنم اين وظيفه اي است كه تمام تلاش ما را خواستار است تا در سال ۲۰۲۰، اروپايي با ثبات تر موفق تر داشته باشيم، اروپايي كه مي تواند با تغييرات جهاني مقابله كند. چالش هاي طرح «جوامع مبتكر و ايمن» با جديت به دنبال افزايش دانش ما نسبت به عواملي است كه اروپا را بالنده مي كند و به فائق آمدن بر بحران هاي اقتصادي كنوني و نگراني هاي مهم كمك مي كند، روابط بين اروپا و جهان را مشخص كرده و جامعه را به ايجاد نوآوري تشويق مي كند. اين چالش باعث به هم پيوستن پژوهش هاي امنيتي و پژوهش اجتماعي ـ اقتصادي مي شود كه به دنبال درك صورت هاي مختلف نا امني همچون، جرم و جنايت، خشونت، تروريزم، حمله هاي سايبري، تجاوز به حريم خصوصي و ديگر اشكال نا امني هاي اجتماعي و اقتصادي است، كه به طور فزاينده اي مردم اروپا را تحت تأثير خود قرار داده است.
سياستگذاران ما نيازمند شواهد اساسي محكم مي باشند و علوم اجتماعي و علوم انساني از ابزارها و متدهايي برخوردار است تا تمام جزئيات اين چالش ها را بررسي كند، كه شامل ابعاد اجتماعي سياست هاي امنيتي و پژوهش مي باشد. البته، علوم اجتماعي و علوم انساني هم زمان نقش بسيار مهمي كه مواجه با چالش هاي مورد توجه طرح افق ۲۰۲۰ است، ايفا خواهد كرد. روي هم رفته علوم اجتماعي و علوم انساني درون سه ركن از افق ۲۰۲۰ قرار خواهد گرفت. مي خواهيم بدانيم كه چگونه فناوري ها و ابتكارات جديد به وجود مي آيند، و چگونه مي توان آنها را در جامعه و اقتصاد بكار برد. در حقيقت علوم اجتماعي و علوم انساني شناخت بهتري را از فرآيند خود تحقيقات و چگونگي كار كرد ابتكارات به ما مي دهد.
در افق ۲۰۲۰، تأكيد زيادي بر زمينه هاي چند رشته اي وجود دارد. به منظور حل چالش هاي پيچيده امروزي كه با آن مواجه هستيم، بايد فراتر از زمينه هاي تك رشته اي كار كنيم و تبادل چشم اندازهاي مختلف را به منظور ايجاد راه حل هاي ابتكاري برانگيزيم. نسل جديد، دانشمندان، مهندسان و دانشمندان علوم اجتماعي به طور فزاينده اي توانا و خواستار فعاليت بسيار در زمينه هاي چند رشته اي مي باشند. آنان به خوبي مي دانند كه نيازمند دانش و مهارت هاي يكديگر بوده تا چالش هايي كه مانع رشد كامل، هوشمند و مداوم هستند را حل كنند، همچنين جوامع كامل و ارتجاعي، ايجاد نقش اروپا را به عنوان يك فعال جهاني تقويت و از ابتكارات جديد پشتيباني مي كنند و ابعاد امنيت اجتماعي را مورد مطالعه قرار مي دهند.
ما برنامه هاي آينده خود را بر شالوده بسيار محكمي بنا خواهيم كرد. اتحاديه اروپا بازيگر اصلي و جهاني علوم اجتماعي و علوم انساني است. بي شك چند ملي بودن تحقيقات و نوآوري ها، جهاني بودن سيستم اقتصادي و ارتباطات جوامع ما، گرد آوري منابع، قدرت هاي فكري را در بخش تحقيق و نوآوري با هم متحد خواهد كرد. برنامه مشترك تحقيقاتي اتحاديه اروپا در اين دو رشته ي علمي بزرگترين نوع خود در جهان مي باشد. در برنامه ششم كه در سال ۲۰۰۶ به پايان رسيد، حدود ۲۰۰۰ دانشگاه و سازمان تحقيقاتي، شركت هاي كوچك و متوسط و نهادهاي مدني در ۱۴۶ پروژه مشترك تحقيقاتي شركت كردند كه ۲۴۷ ميليون يورو از اتحاديه اروپا را به خود اختصاص دادند.
تا كنون در برنامه هفتم بيش از ۱۵۰۰ مؤسسه در ۱۴۲ پروژه مشاركت كرده اند كه سهم اتحاديه اروپا ۲۸۵ ميليون يورو بوده است. چنين برآورد شده است كه اين سرمايه گذاري در علوم اجتماعي و علوم انساني با پايان يافتن برنامه هفتم در سال ۲۰۱۳ به ۶۲۳ ميليون يورو خواهد رسيد. بدين معني كه پژوهشگران و پروژه هاي بيشتري در اين برنامه پشتيباني خواهند شد. علاوه بر اين سرمايه گذاري عظيم، ۱۵% بودجه شوراي تحقيقاتي اروپا صرف تحقيقات اين دو رشته خواهد شد. بسياري از تحقيقات زيرساختي علوم اجتماعي و علوم انساني در برنامه هفتم پشتيباني مي شوند كه مي توان ارزيابي جامعه ي اروپا، ارزيابي كهن سالي سالم و بازنشستگي در اروپا را نام برد. با توجه به اهميت پيشرفت و ايجاد دسترسي بهتر به داده هاي علوم اجتماعي به منظور افزايش دانش، در نظر داريم؛ تعدادي چند از كنسرسيوم هاي تحقيقات زيرساختي اروپا (به اختصار ERIC) در زمينه هاي علوم اجتماعي و علوم انساني را با آغاز سال ۲۰۱۵ راه اندازي كنيم. اين كنسرسيوم نقش بسيار مهمي را در تقويت همكاري سياست هاي تحقيقاتي و ابتكاري در سطح ملي و اتحاديه اروپا ايفا خواهد كرد.
زيرساخت ها يكي از مهمترين عناصر تحقيقاتي اروپا مي باشد كه به اختصار آن را ERA نيز مي گويند.
ما به ERA نياز داريم كه به هم پيوسته، متحرك، كارا و داراي ساختار باشد ـ حوزه ي تحقيقاتي كه اشخاص و ايده ها را طوري دور هم جمع كند ـ تا برتري علمي و رهبري ارتكازات را سرعت ببخشد. كميسيون اروپا رايزني هاي خود را در خصوص چهارچوب ERA آغاز كرده است، از خبر مشاركت آكادمي ها در اين رايزني ها بسيار خوشحال هستم. يكي ديگر از موضوعات موفقي كه مي خواهم در اينجا آن را برجسته كنم «پروژه علوم انساني در حوزه تحقيقاتي اروپا» مي باشد كه به اختصار به آن HERA مي گويند. اين پروژه ۴ ميليون يورو از صندوق اتحاديه اروپا را به خود اختصاص داد. اين طرح شامل مشاركت ۲۱ شوراي تحقيقاتي علوم انساني در سراسر اروپا مي باشد كه به دنبال ايجاد ارتباط بين برنامه هاي ملي و راه اندازي برنامه هاي تحقيقاتي مشترك به منظور بررسي پيشرفت هاي اجتماعي، فرهنگي، سياسي و اخلاقي مي باشد. تمركز طرح HERA بر فعاليت هاي تحقيقاتي مشترك به خصوص در ايجاد دو برنامه تحقيقاتي مشترك ثمربخش بوده است.
اولين برنامه مشترك پويايي فرهنگي بود كه بر فرايند گسترش فرهنگ دخيل بوده و تمركز داشته است. دومين برنامه مشترك، بررسي ارزش علوم انساني به عنوان منبع خلاقيت ها و نوآوري ها در سطوح فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي بود. اتحاديه نوآوري دو مسئوليت ويژه در خصوص نوآوري اجتماعي بر دوش گرفته است. ابتدا راه اندازي فعاليت هاي پژوهش بنيادي در نوآوري هاي اجتماعي و در مرحلة بعد ايجاد طرح آزمايشي نوآوري هاي اروپا است كه نوآوران را در تمام سطوح به هم مرتبط مي كند. اتحاديه اروپا تا كنون پروژه هاي تحقياتي مشتركي را در حوزه ي نوآوري هاي اجتماعي، پشتيباني مالي كرده است كه بيشتر اين طرح ها در زمينه هاي علوم اجتماعي و علوم انساني در برنامه هفتم مي باشد.
در ماه هاي آينده، طرح هاي بيشتري راه اندازي مي شود كه انتظار مي رود فهم ما از مسائل كليدي در نوآوري هاي اجتماعي را ارتقاء دهد. شيوه هاي اندازه گيري آن، موانع اين نورآوري ها، طراحي و مديريت ابزارهاي مالي مناسب، نقش شركاي خصوصي خلاقيت و آموزش از جمله مسائل كليدي مي باشد. كميسيون اروپا به دنبال پشتيباني از ظرفيت ها، ايجاد شبكه نوآوران و كارآفرينان اجتماعي، پروژه هاي نمونه ي نوآوري هاي اجتماعي و بررسي آنها مي باشد. به همين منظور «طرح نوآوري هاي اجتماعي اروپا» را در ماه مارس آغاز كرديم. در زمان محدوديت ها و فشارهاي مالي، نوآوري اجتماعي مي تواند كارآمدترين شيوه پاسخگويي به چالش هاي اجتماعي باشد.
«بيانيه ي وين» مهمترين مشاركت در آينده پژوهشي نوآوري هاي اجتماعي مي باشد. كميسيون متعهد به ترويج نوآوري هاي اجتماعي مي باشد. طرح نوآوري هاي اجتماعي مردم را درگير خود مي كند، آنها را تقويت مي كند و دست آوردهاي موفقيت آميزي را به همراه خود خواهد داشت. اين موضوع در زمان عدم اطمينان بسيار مهم مي باشد.
در بحران اقتصادي كنوني و در دگرگوني هاي بي وقفه ايجاد شده در اقتصاد و جامعه، علوم اجتماعي و علوم انساني ما را در برخورد با بنيادي ترين مشكلات اقتصادي، اجتماعي، سياسي و فرهنگي ياري خواهند كرد.
چالش هايي را كه با آنها مواجه هستيم ذاتاً برخواسته از متن اجتماع و رفتار انساني مي باشند. آنها به طور جدايي ناپذيري با چگونگي رفتار ما مرتبط هستند. بنابراين علوم اجتماعي و علوم انساني نقش محوري در فهم و برخورد ما با مشكلات ايفا مي كنند. اين دو زمينه در زمينه ي تغييرات به ما ياري مي رسانند و تا زماني كه اين تغييرات ادامه داشته باشد، علوم اجتماعي و علوم انساني هميشه مهمترين قسمت تحقيقات ما مي باشند.
ضرورت تحقيقات در سطح اتحاديه اروپا امري بسيار بديهي مي باشد. به همين منظور در اينجا مي خواهم يكي ديگر از عناصر مهم مشترك بين اين آكادمي (آكادمي بريتانيا) و علوم اجتماعي و علوم انساني كه در ذيل برنامه هفتم قرار دارد برجسته كنم. اين پروژه «گسترش مطالعات آسيا» مي باشد كه آكادمي بريتانيا يكي از همكاران آن مي باشد. اين پروژه بيش از ۲/۱ ميليون يورو از صندوق اتحاديه اروپا را به خود اختصاص داد. در حقيقت از آنجايي كه بايد اروپا را خوب بشناسيم، نسبت به فرهنگ ها و جوامع ديگر نيز بايد آشنايي كاملي داشته باشيم تا بتوانيم روابط و تعاملات خود را با آنها بهبود ببخشيم. اين دست آوردها تنها با شناخت كامل زبان، تاريخ، ارزش ها و ميراث هاي فرهنگي اين جوامع تحقق مي يابد و تمام اين جنبه ها در هسته تحقيقات مي باشند. علوم اجتماعي و علوم انساني ياري رسان سياست گذاران ما مي باشند. اين دو رشته صحت و درستي فرضيات و دانش ما را بررسي مي كنند.