علم دینی
آنچه در این پرونده میخوانید دیدگاه صاحب نظران فرهنگستان علوم اسلامی قم در رابطه ی دین و علم می باشد.
 
 
 
کد مطلب: 118
«گذشته، حال و آينده: ارزش اجتماعيِ علوم انساني و علوم اجتماعي»
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۱ ساعت ۱۳:۰۰
 
متن زير مقدمه ي جزوه اي با موضوع «گذشته، حال و آينده: ارزش اجتماعي علوم انساني و علوم اجتماعي» مي باشد كه در سال ۲۰۱۰ توسط آكادمي علوم اجتماعي و علوم انساني بريتانيا و به قلم «سِر آدام رابرتس» نگاشته شده است.
«گذشته، حال و آينده: ارزش اجتماعيِ علوم انساني و علوم اجتماعي»
 
اين جزوه نشان دهنده ي آن است؛ كه چگونه پژوهش ها و تحقيقات حوزه ي علوم انساني و علوم اجتماعي كه توسط دانشگاههاي برتر جهاني بريتانيا هدايت و پرورش داده مي شود، در فرهنگ، سلامت اجتماعي و اقتصادي، ثروت و اعتبار بريتانيا تأثيرگذار مي باشد. اين جزوه، نمايانگر ارزش عمومي سرمايه گذاري كشور بريتانيا در اين حوزه ها مي باشد.
آكادمي ملي بريتانيا از اين زمينه ها پشتيباني مالي مي كند، اما اين آكادمي مسئوليت خاصي نسبت به دفاع از ارزش ها و كسب موفقيت براي اين رشته ها را به دنبال دارد. اين حوزه مثال هاي متعدد و موارد مطالعاتي مختلفي را ارائه داده است كه چگونه سرمايه گذاري در اين زمينه ها موقعيت و جايگاه بريتانيا را در زمانهاي بحراني، به عنوان يكي از پايگاه هاي اقتصادي مبتني بر دانش حفظ كرده است. همان گونه كه عنوان اين جزوه بيان مي كند، اگر بخواهيم آينده جامعه خود را بسازيم، بايد گذشته ها را درك و زمان حال را به خوبي تجزيه و تحليل كنيم.
بريتانيا داراي پايگاه تحقيقاتي بسيار برجسته اي در زمينه هاي علوم اجتماعي و علوم انساني مي باشد. هر روزه هزاران اقتصاددان، وكيل، تاريخ دان، زبان شناس، فيلسوف، كارشناس، باستان شناس، جغرافي دان، جامعه شناس، انسان شناس و روانشناس با استعداد و خبره در زندگي اجتماعي ما نقش مؤثري را ايفا مي كنند. آنان پيامدهاي اخلاقي و انساني ناشي از پيشرفت هاي پزشكي را تجزيه و تحليل مي كنند و همچنين تأثيرات اقتصادي و اجتماعي مسائل و مشكلات جهاني، همچون تغييرات آب و هوايي يا امنيت بين المللي را بررسي كرده و تأثيرات نوآوري و ابتكارات تجاري را مشاهده مي كنند تا ديدگاه هاي جديد ميراث فرهنگي ما را كشف و بررسي نمايند، اما اغلب به اصلاح و يا توجه دوباره به سياست گذاري هاي عمومي منجر مي شود. تلاش هاي آنها فراتر از نياز ضروري اقتصادي مي باشد كه پايه و شالوده فرهنگ باز و مناقشات مهم آگاهانه، در هر جامعه متمدن و دموكراتيك است.
هم اكنون ماليات دهندگان كمتر از نيمي از هزينه ي دانشگاه هاي ما را تأمين مي كنند كه اين مبلغ، تنها با ۵% درآمد توليد داخلي برابري مي كند.
گرايش هاي زيادي به علوم تجربي، فناوري، مهندسي و رياضيات وجود دارد، كه كليد موفقيت دانشگاه ها و بهبود اقتصاد ملي هستند، اما علوم انساني و علوم اجتماعي نقش مهمي را ايفا مي كنند. طبق آمار ارائه شده توسط مؤسسه «آمار آموزش عالي بريتانيا» تنها يك جنبه ي مهم اين رشته ها مشاهده مي شود. بر اساس اين آمار مي توان دريافت كه بيشتر دانشجويان در بريتانيا رشته هاي هنر، علوم اجتماعي
به طور كلي كارشناسان زبان، دين، فرهنگ و سياست عناصر اصلي قدرت نرم بريتانيا را در ديپلماسي بين المللي و روابط فرهنگي و تجاري، شكل مي دهند.
و علوم انساني را در دانشگاه ها انتخاب مي كنند. مورد غير متعارفي كه در اين آمار ديده مي شود، آن است كه بخش عظيمي از دانشجويان سراسر جهان به بريتانيا مي آيند و رشته هاي دانشگاهي فوق را انتخاب مي كنند. در سال هاي ۹ ـ ۲۰۰۸ تعداد ۲۲۲۰۰۰ دانشجو از سراسر جهان به دانشگاه هاي بريتانيا وارد شده و يكي از اين رشته ها را جهت تحصيلات عاليه خود انتخاب كردند. آمار و ارقام مؤسسه آمار آموزش عالي بريتانيا حاكي از رشد ۶۰ درصدي اين رشته ها نسبت به سال هاي ۰۲ ـ ۲۰۰۱ دارد. اين تعداد به طور مشخص بيشتر از تعداد دانشجويان بين المللي مي باشد كه در جهت ادامه تحصيل خود در ديگر رشته هاي دانشگاهي وارد بريتانيا مي شوند.
تحقيق و آموزش در رشته هاي علوم انساني و علوم اجتماعي به شيوه هاي مختلفي اعم از مستقيم و غير مستقيم از ارزش اقتصادي برخوردار مي باشد، براي مثال تحقيقات و آموزش هايي كه موجود است پيامدها و نتايج حياتي، اخلاقي اجتماعي و حقوقي را شكل مي دهد. علاوه بر آن، شالوده بخش هاي فرهنگي همچون، هنر، ميراث فرهنگي، صنعت توريسم، صنعت نشر و اطلاع رساني و بخش دانش اقتصادي را پايه ريزي مي كنند. تحقيقات حوزه علوم اجتماعي قانون گذاري را شكل و بر آن تأثير مي گذارد و مديريت و كارگروهي در صنعت و خدمات اجتماعي را اصلاح مي كند. به طور كلي كارشناسان زبان، دين، فرهنگ و سياست عناصر اصلي قدرت نرم بريتانيا را در ديپلماسي بين المللي و روابط فرهنگي و تجاري، شكل مي دهند. در دو سال گذشته سه گزارش مفيد از تأثيرگذاري علوم اجتماعي و علوم انساني در حيات ملي بريتانيا ارائه شده است. اولين گزارش با عنوان (Punching our weight) مرتبط به گزارش آكادمي بريتانيا است كه نگاه ويژه اي به نقش علوم اجتماعي در موضوع سياست گذاري دارد. دومين گزارش با عنوان «رهبري جهان» مرتبط به نظرسنجي شوراي تحقيقات هنر و علوم انساني بريتانيا در خصوص تأثيرات اقتصادي تحقيقات در هنر و علوم انساني مي باشد. سومين گزارش با عنوان «سعادت و نيكبختي» مرتبط به آكادمي علوم اجتماعي و شوراي تحقيقات اجتماعي و اقتصادي مي باشد كه مثال هايي را در خصوص تعاملات علوم اجتماعي در بريتانيا را ارائه داده است.
اين جزوه به منظور مقابله با پس زمينه ي مناقشات دو قطبي در بريتانيا ارائه شده است، كه در آن دو گروه رشته هاي «علوم تجربي، فناوري، مهندسي و رياضيات» و رشته هاي ديگر «علوم اجتماعي، هنر و علوم انساني» به عنوان دو قطب مخالف در حال قرار گرفتن در مقابل هم مي باشند. اين موضوع داستان قديمي است كه اغلب بازگو مي شود. در سال ۲۰۰۴ رئيس پيشين آكادمي بريتانيا نوشت:
«اظهارات مقامات دولتي و كشوري حاكي از تأثير علوم تجربي، مهندسي، فناوري بر توليد ثروت، شكوفايي اقتصادي، انتقال دانش، ابتكار و رشد و توسعه نوين تجارت، توليد و خدمات مي باشد در حالي كه اهميت تأثير هنر، علوم انساني و علوم اجتماعي در حال افول است.»
متأسفانه اين اظهارات تا حد زيادي صحيح و درست بوده است.
اغلب از دست آوردهاي بي شمار رشته هاي هنر، علوم انساني و علوم اجتماعي چشم پوشي مي شود، حتي زماني كه اين واقعيت صورت مي گيرد تحقيقات مهم ميان رشته هاي علوم تجربي و علوم اجتماعي را در حيطه خود قرار
در سال گذشته «ديويد ويلتس» اظهار داشت: «اقتصاد سالم و پويا نيازمند پويايي و تحرك ظرفيت دپارتمان هاي هنر و علوم انساني، همانند علوم تجربي مي باشد.»
مي دهد. اين تصور غلط به طور بالقوه اي مخرب مي باشد، به ويژه در زماني كه منابع ما سير نزولي دارند. هم زمان كه تحقيقات مدرن تبديل به ميان رشته اي مي شوند، ما به طور فزاينده اي به سمت تفكر قديم و عقيم جامعه ي دو فرهنگي در حركت هستيم، وابستگي دو جانبه علوم تجربي، علوم اجتماعي و علوم انساني روشن تر و آشكارتر مي شود.
اما نشانه هاي قابل توجه و شناخته شده اي از استعدادهاي برجسته و مورد نياز براي اقتصاد مدرن وجود دارد. همان طور كه در سال گذشته «ديويد ويلتس» اظهار داشت: «اقتصاد سالم و پويا نيازمند پويايي و تحرك ظرفيت دپارتمان هاي هنر و علوم انساني، همانند علوم تجربي مي باشد.»
گزارش جديد «مك كنسي» برآورد كمّي از اين تأثير را بيان مي كند: «حدود ۹۰ درصد رشد ارزش افزوده اقتصاد پيشرفته به وسيله خدمات رساني به دست مي آيد و تنها ۱۰ درصد از آن از صنعت توليد كالا حاصل مي شود.» هيچ گونه جدايي دو گانه اي در اينجا وجود ندارد: گزارش «مك كنسي» آشكار مي كند كه خدمات رساني، وابستگي و نيازمندي بسيار زيادي به مبناي علمي و صنعتي دارند و خود آنها نيازمند دانش علمي مي باشند. ليگ پژوهشي دانشگاه هاي اروپا در گزارش جديدي بيان مي كند:
«جامعه و يا اقتصاد به استعداد بيش از فناوري نياز دارد...» هيچ راه ساده اي وجود ندارد كه بتوان نشان داد رشته هاي آكادميك نقش حياتي براي جامعه را دارند. اين جزوه شواهد و قرائن مختلفي را در سخنراني ها و گفته ها ارائه مي دهد و همچنين اهميت كار در علوم انساني و علوم اجتماعي و منابع عظيم ارزش اجتماعي را بيان مي كند. اين جزوه توسط كارمندان اين آكادمي از اطلاعات، منابع جديد و ده مورد مطالعه جديد از دانشگاه هاي «سيسيل پرلس» و «ساسكس» گردآوري شده است كه تنها نمونه بسيار كوچكي از شواهد و تحقيقات گوناگون مي باشد.

اشاره:
سِر آدام رابرتس در ۲۹ آگوست ۱۹۴۵ در منريث انگليس به دنيا آمد. وي از سال ۲۰۰۹ رياست آكادمي علوم انساني و علوم اجتماعي را بر عهده گرفت.
پدر او شاعر و آموزگار مايكل رابرتس و مادرش جانت آدام اسميت نويسنده بودند. وي پژوهشگر ارشد مركز مطالعات بين الملل دپارتمان علوم سياسي و روابط بين الملل دانشگاه آكسفورد وي نيز عوض بازنشسته ي «باليلو كالج» اين دانشگاه مي باشد.
زمينه هاي اصلي تحقيقاتي وي عبارت اند از امنيت بين الملل، ارگان هاي بين الملل و قوانين بين الملل (در خصوص قوانين جنگي). وي همچنين به طور گسترده اي در موضوعاتي همچون نقش مقاومت هاي مدني عليه رژيم هاي ديكتاتوري و قوانين خارجي و نيز تاريخ انديشه هاي روابط بين الملل تحقيق و پژوهش كرده است.
وي عوض افتخاري مدرسه (دانشگاه) علوم اقتصادي و علوم سياسي لندن و كالج سنت انتوني كسفورد مي باشد. سِر آدام از سال ۲۰۰۸ ـ ۲۰۰۲ عضو بين المللي مطالعات استراتژيكي لندن بوده است و همچنين از سال ۲۰۰۳ عضو هيئت مشاوره ي آكادمي دفاع بريتانيا مي باشد. فعاليت هاي تحقيقاتي كنوني وي شامل كتاب ها و مقالاتي مرتبط با دو حوزه ي زير مي باشد. كه به طور گسترده اي توسط دانشگاه آكسفورد حمايت مالي مي شود؛
۱. «برنامه ي لورهيولم» آكسفورد در موضوع «تغيير كاراكترهاي جنگ»
۲. «پروژه ي مقاومت هاي مدني و قدرت هاي سياسي» دانشگاه آكسفورد
Share/Save/Bookmark